Cửa bức bàn là gì? Kích thước và mẫu cửa bức bàn đẹp nhất 2024

Cửa bức bàn là bộ phận quan trọng và không thể thiếu trong các kết cấu nhà gỗ. Nó không những có tác dụng che chắn mà còn tạo nên sự độc đáo và nét đặc trưng riêng ngôi nhà. Vậy cửa bức bàn là gì,  ý nghĩa và kích thước ra sao? Hãy cùng Nhà Gỗ Hoàng Phúc đi tìm hiểu chi tiết thông qua bài viết dưới đây.

Cửa bức bàn là gì?

Cửa bức bàn hay cửa bích bàn là chi tiết cấu kiện nằm ở giữa hai cột của một gian nhà. Nó được sử dụng để ngăn cách các khoảng không gian sinh hoạt bên trong và ngoài ngôi nhà với nhau.

Trên mỗi bộ cửa sẽ bao gồm nhiều cánh cửa với các con số chẵn như 2, 4, 6 tùy thuộc vào diện tích của căn nhà. Trong đó, bộ cửa ức bàn 04 cánh được sử dụng phổ biến nhất, 4 cánh này được ghép lại với nhau bằng cối quay sao cho dễ dàng tháo rời.

Cấu tạo của cửa bức bàn:

• Cánh cửa bức bàn: Được phân thành 2 loại, mỗi loại phù hợp với những kiểu nhà riêng. Nó có thể được sử dụng trong nhà ở, đình chùa hoặc nhà thờ họ.
• Cối cửa bức bàn: Đây là loại cửa nhà gỗ cổ nên nó không sử dụng bản lề như các loại cửa hiện nay. Thay vào đó nó sử dụng cối quay có thể tháo rời để thuận tiện cho việc di chuyển và không bị xệ cánh hay xô lệch.
• Khóa cửa bức bàn: Được thiết kế theo dạng then cài có thanh chốt, hoặc sư dụng khóa kim loại để đảm bảo an toàn cho ngôi nhà.

Ý nghĩa của cửa bức bàn trong kiến trúc nhà gỗ

Cửa bức bàn được thiết kế trong kiến trúc nhà gỗ với ý nghĩa để che chắn, ngăn cách các phòng và tô điểm thêm tính thẩm mỹ cho căn nhà. Thông thường, nó được thiết kế có bậc cấp phân biệt trong và ngoài nhà, mật độ cao vừa phải để đảm bảo khi bước vào nhà không phải cúi đầu hay vấp ngã. 

Điều đặc biệt nhất, loại cửa này được chạm trổ hoa văn tinh tế tạo điểm nhấn cho căn nhà. Bên cạnh đó, cửa có thể được tháo rời và di chuyển rất tiện dụng khi nhà có công việc.

Kích thước và bản vẽ chi tiết cửa bức bàn

Kích thước của cửa bức bàn sẽ phụ thuộc vào từng mẫu nhà khác nhau, chỉ cần đảm bảo tỷ lệ hợp lý từ chiều cao nền nhà đến bậc cửa và khoảng cách ở phía trên sao cho hài hòa nhất. Việc này sẽ giúp cho người đi lại thoải mái và tổng thể được đẹp mắt.

Thông thường, kích thước chiều cao của mỗi cánh cửa sẽ chia thành 5 khoảng. Trong đó có 3 phần nhỏ được đan xe cùng 2 phần có kích thước lớn hơn. Đây là kiểu cửa pano, nó có thể để trơn hoặc đục hoa văn tùy vào thiết kế của từng ngôi nhà.

Hoa văn chạm khắc trên cửa

Điểm nổi bật nhất của cửa bức bàn là hệ thống hoa văn được chạm trổ trên bề mặt đem đến những ý nghĩa sau đây:

• Hoa văn ngũ phúc lâm môn: Thường được sử dụng để trang trí phần pano phía trên của cửa bức bàn với biểu tượng 5 con dơi bay vòng quanh chữ Phúc. Nó mang ý nghĩa thể hiện mơ ước của con người, mong rằng sẽ hưởng được 5 phúc phần: Phúc - Lộc - Thọ - Khang - Ninh.
• Hoa căn tứ quý: Tùng - trúc - cúc - mai là 4 biểu tượng cho các mùa xuân hạ thu đông. Nó được điều khắc và chạm trổ trên phần pano phía dưới của cửa bức bàn thể hiện sự may mắn và phú quý.
• Hoa văn tứ quả: Đây là mẫu hoa văn gồm 4 loại quả đào - lê - thủ - lựu đem đến ý nghĩa cho sự trường tồn - thành đạt - che chở - con cháu đầy đàn. Không những vậy nó còn đem đến nét độc đáo cho cửa bức bàn.

Phân loại cửa bức bàn

Trong các công trình nhà gỗ cổ truyền thì cửa bức bàn được phân chia thành hai loại chính: Cửa bức bàn ghép và cửa bức bàn thượng song hạ bản. Mỗi loại sẽ có đặc điểm riêng biệt.

1. Cửa bức bàn ghép

Cửa bức bàn ghép được làm từ pano đặc và được đục chạm hoa văn cho cả 2 mặt. Mẫu cửa này được nhiều gia đình yêu thích và lựa chọn, đặc biệt khu vực miền Bắc Bộ. Bởi lẽ, nó tạo sự kín đáo và che chắn mưa gió cực kỳ tốt. Không những vậy, cửa bức bàn ghép còn khắc họa hoa văn từ trên xuống dưới khiến cho căn nhà trở nên ấn tượng và đẹp mắt.

2. Cửa bức bàn thượng song hạ bản

Thượng song hạ bản là thuật ngữ chỉ pano phía trên của cửa bức bàn được làm theo kiểu con song tiện gỗ. Các con song sẽ được xếp đều nhau và tạo thành những lỗ trống trên mặt cửa rất nghệ thuật. Kiểu cửa này đem đến sự thông thoáng cho ngôi nhà bạn, giúp cho không khí được lưu thông từ bên trong ra bên ngoài một cách dễ dàng. Mẫu cửa bức bàn thượng song hạ bản thường xuất hiện ở các nhà thờ họ, đình chua, tuy nhiên nhược điểm là gió lùa khi mùa đông. 

Loại gỗ làm cửa bức bàn tốt nhất?

Để có thể tạo nên một bộ cửa bức bàn ấn tượng, bền đẹp và ưng ý với ngôi nhà của mình thì việc chọn loại gỗ cực kỳ quan trọng. Gỗ cần được tương đồng với gỗ làm nhà, ưu tiên lựa chọn các loại gỗ chất lượng. Ví dụ: Nhà gỗ làm bằng gỗ lim thì cửa bức bàn cũng nên lựa chọn làm bằng gỗ lim.

Hiện tại có hai loại gỗ được sử dụng phổ biến để làm nhà gỗ kẻ truyền cũng như làm cửa bức bàn.

• Gỗ gõ đỏ: Với màu nâu đỏ đặc trưng, vân gỗ sáng và rõ nét cực kỳ phù hợp làm cửa cho nhà gỗ. Mức giá của loại gỗ này khá hợp lý, không quá đắt cũng không quá rẻ.
• Gỗ lim: Loại gỗ này được nhập khẩu từ Nam Phi có màu nâu sang trọng, độ cứng rắn không kém gì gỗ gõ đỏ nên được nhiều gia đình lựa chọn làm nhà gỗ cổ truyền. Đặc biệt, nó có các vân gỗ hình sóng, hình mây và hình núi cực kỳ đẹp mắt.

Cách lắp cửa bức bàn

Trong quy trình lắp đặt nhà gỗ cổ truyền, cửa bức bàn lắp đặt sau khi công trình đã gần hoàn thiện. Cách lắp được thực hiện như sau:

• Lắp cối quay: Tiến hành khoan đục xà trên và ngưỡng cửa bên dưới để tạo các cối quay. Sau đó cũng khoan đục với cánh cửa tương đương để có thể ghép nối với nhau.
• Lắp cánh cửa: Lắp đặt trước hai cánh cửa ở giữa, tiếp đến là hai cánh cửa hai bên. Lặp lại liên tục đối với các gian tiếp theo.
• Kiểm tra: Đảm bảo các cánh cửa sau khi được lắp đặt cần đảm bảo được tính thẩm mỹ, các chức năng đóng mở hoạt động tốt nhất.

Mẫu cửa bức bàn đẹp

Nhà Gỗ Hoàng Phúc là đơn vị chuyên nhận thi công và lắp đặt cửa bức bàn, nhà gỗ 3 gian, nhà gỗ 5 gian, nhà thờ họ… trên toàn quốc. Quý khách hàng có nhu cầu hãy liên hệ ngay số HOTLINE 0963.118.111 - 0918.65.1989 để được tư vấn và hỗ trợ trực tiếp.