Thiết kế, thi công nhà gỗ cổ truyền Việt Nam

Xóm 1 Hải Long, Hải Hậu, Nam Định

Nên lau dọn bàn thờ vào ngày nào để rước tài lộc, bình an?

Vũ Ngọc Biên Tác giả Vũ Ngọc Biên 03/05/2025 11 phút đọc

Bàn thờ đóng vai trò thiêng liêng trong văn hóa tâm linh của người Việt. Đây không chỉ là nơi thờ cúng tổ tiên mà còn là cầu nối giữa thế giới hữu hình và vô hình. Việc lau dọn bàn thờ không đơn thuần là hoạt động vệ sinh thông thường mà còn mang nhiều ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Nó thể hiện lòng thành kính với tổ tiên, giữ gìn sự trang nghiêm của không gian thiêng, đồng thời được tin rằng sẽ mang lại tài lộc và bình an cho gia đình. Bạn có biết rằng việc chọn đúng ngày để lau dọn bàn thờ cũng vô cùng quan trọng trong quan niệm dân gian Việt Nam?

Thời điểm lý tưởng để lau dọn bàn thờ

1. Cuối năm Âm lịch

Bạn đang chuẩn bị đón Tết? Đây chính là thời điểm quan trọng nhất để tổng vệ sinh bàn thờ! Thường bắt đầu từ ngày 23 tháng Chạp (ngày cúng tiễn Ông Công Ông Táo về trời), việc lau dọn sạch sẽ bàn thờ được xem như một nghi thức tống cựu nghênh tân - tiễn đưa năm cũ, đón chào năm mới với nhiều điều tốt lành.

Ông Nguyễn Văn Minh, 68 tuổi ở Nam Định chia sẻ: "Nhà tôi luôn dọn dẹp bàn thờ thật kỹ vào ngày 23 tháng Chạp. Chúng tôi tin rằng khi Táo Quân về trời báo cáo, không gian thờ cúng phải thật trang nghiêm, sạch sẽ."

2. Trước ngày mùng 1 và ngày Rằm hàng tháng

Bạn không nhất thiết phải đợi đến Tết mới lau dọn bàn thờ. Nhiều gia đình có thói quen lau dọn định kỳ vào trước ngày mùng 1 và trước ngày rằm hàng tháng. Những ngày này được xem là ngày sóc vọng - thời điểm giao thoa giữa âm và dương, rất thích hợp để thực hiện các nghi lễ tâm linh, bao gồm việc lau dọn bàn thờ.

3. Trước các ngày lễ lớn và ngày giỗ chạp

Bạn nên sắp xếp thời gian lau dọn bàn thờ trước các dịp lễ quan trọng như:

  • Giỗ tổ tiên

  • Rằm tháng Giêng

  • Tết Thanh Minh

  • Tết Đoan Ngọ

  • Rằm tháng Bảy

  • Tết Trung Thu

Việc làm này thể hiện sự chu đáo, trang trọng của con cháu đối với những ngày lễ quan trọng, đồng thời tạo không gian sạch sẽ, trang nghiêm cho các nghi lễ cúng bái.

Thời điểm lý tưởng để lau dọn bàn thờ

Những ngày nên tránh lau dọn bàn thờ

Không phải ngày nào cũng thích hợp để lau dọn bàn thờ. Theo quan niệm dân gian, có những ngày mang năng lượng "vượng âm" không thích hợp cho việc này:

Ngày cần tránhLý do
Mùng 3, mùng 4 Âm lịchNgày có năng lượng âm mạnh
Ngày 15, 16 Âm lịchThời điểm trăng tròn, âm khí vượng

Cụ bà Trần Thị Lan, 76 tuổi ở Hưng Yên nói: "Con cháu trong nhà tôi không bao giờ động đến bàn thờ vào những ngày này. Ngày xưa các cụ đã dặn rằng sẽ không tốt cho vận khí gia đình."

Thật thú vị phải không? Những kiêng kỵ này được truyền từ đời này sang đời khác, tạo nên nét đặc trưng trong văn hóa tâm linh của người Việt.

Những ngày nên tránh lau dọn bàn thờ

Lưu ý quan trọng khi lau dọn bàn thờ

Thực hiện nghi thức xin phép

Trước khi bắt tay vào việc lau dọn, bạn nên thắp hương và khấn vái xin phép tổ tiên, thần linh. Đây là cách thể hiện lòng tôn kính và xin được sự chấp thuận từ thế giới tâm linh.

Một văn khấn đơn giản có thể là: "Con/cháu xin kính cáo Ông bà, Tổ tiên, chư vị Thần linh. Hôm nay con/cháu xin phép được lau dọn bàn thờ để không gian thờ cúng được sạch sẽ, trang nghiêm. Kính mong được sự chứng giám và phù hộ."

Sử dụng vật dụng phù hợp

Bạn nên dùng:

  • Khăn sạch, mềm

  • Chổi quét riêng cho bàn thờ

  • Nước ấm (có thể pha thêm gừng, hồi, quế hoặc ngũ vị hương để tẩy uế)

Đừng bao giờ sử dụng các chất tẩy rửa hóa học mạnh khi lau dọn bàn thờ nhé!

Quy trình lau dọn đúng cách

Hãy làm theo trình tự sau để đảm bảo sự trang nghiêm:

  1. Lau từ trên cao xuống thấp

  2. Lau bài vị thần Phật trước, sau đó đến bài vị tổ tiên

  3. Hạn chế xê dịch bát hương

  4. Nếu cần tỉa chân nhang, chỉ nên để lại số lẻ (3, 5, 7, 9) chân nhang

Bạn cần đặc biệt cẩn thận, nhẹ nhàng trong quá trình lau dọn để tránh làm đổ vỡ đồ thờ cúng. Theo quan niệm dân gian, việc làm đổ vỡ đồ thờ cúng có thể mang đến điềm không lành cho gia đình.

Kết luận

Việc lau dọn bàn thờ đúng thời điểm không chỉ đơn thuần là hoạt động vệ sinh mà còn là cách để gìn giữ phong tục và thể hiện lòng hiếu kính với tổ tiên. Tuy nhiên, hơn cả việc chọn đúng ngày, đúng giờ, điều quan trọng nhất vẫn là sự thành tâm của người thực hiện.

Bạn đã thấy chưa? Trong văn hóa Việt Nam, những việc tưởng chừng đơn giản như lau dọn bàn thờ lại chứa đựng cả một hệ thống quan niệm tâm linh sâu sắc. Dù cuộc sống hiện đại có nhiều thay đổi, những giá trị văn hóa truyền thống vẫn luôn được người Việt trân trọng gìn giữ.

Hãy nhớ rằng, dù bạn có tin vào những quan niệm này hay không, việc giữ gìn không gian thờ cúng luôn sạch sẽ, trang nghiêm là cách để thể hiện lòng kính trọng đối với tổ tiên và gìn giữ nét đẹp văn hóa dân tộc. Và trên hết, chính tấm lòng thành của bạn mới là điều quý giá nhất!

>>> Xem thêm:

Cách bày trí bàn thờ gia tiên miền Nam: Trang nghiêm, Đúng cách

Cách Bố Trí Bàn Thờ Của Người Miền Trung: Tôn Kính Tổ Tiên và Truyền Thống

Cách bày trí bàn thờ miền Bắc: Tôn trọng truyền thống, hài hòa phong thủy

0.0
0 Đánh giá
Vũ Ngọc Biên
Tác giả Vũ Ngọc Biên Co-Founder & CEO Nhà gỗ Hoàng Phúc
Nghệ nhân, KTS Vũ Ngọc Biên là người chịu trách nhiệm chính cho những dự án tư vấn, thiết kế và thi công nhà gỗ cổ truyền của Nhà gỗ Hoàng Phúc
Bài viết trước Gỗ Sao là gì? Giá gỗ Sao bao nhiêu 1 khối?

Gỗ Sao là gì? Giá gỗ Sao bao nhiêu 1 khối?

Bài viết tiếp theo

Kiến trúc Việt Nam qua các thời kỳ: Hành trình định hình bản sắc

Kiến trúc Việt Nam qua các thời kỳ: Hành trình định hình bản sắc
Viết bình luận
Thêm bình luận

Bài viết liên quan

Thông báo

Zalo
Hotline