Thiết kế, thi công nhà gỗ cổ truyền Việt Nam

Xóm 1 Hải Long, Hải Hậu, Nam Định

Gỗ xoan đào là gì? Gỗ xoan đào làm nhà gỗ cổ truyền có tốt không?

Vũ Ngọc Biên Tác giả Vũ Ngọc Biên 30/06/2024 35 phút đọc

Gỗ xoan đào là một loại gỗ quý được ưa chuộng trong ngành nội thất, xây dựng và đâu đó là ngành xây dựng nhà gỗ cổ truyền tại Việt Nam. Loại gỗ này nổi tiếng với vẻ đẹp tự nhiên và tính đa dụng cao. Hãy cùng Nhà gỗ Hoàng Phúc tìm hiểu chi tiết về gỗ xoan đào này nhé!

Tổng quan

Gỗ xoan đào, còn được gọi là gỗ xoan, là một loại gỗ cứng thuộc họ xoan (Meliaceae). Cây xoan đào có tên khoa học là Prunus ceylanica, là một loài cây thân gỗ lớn, phân bố chủ yếu ở vùng Đông Nam Á.

Gỗ xoan đào là loại gỗ cứng vừa, có trọng lượng trung bình. Nó được xếp vào nhóm gỗ quý nhưng có giá thành hợp lý hơn so với các loại gỗ quý khác như lim, gụ hay hương. Đặc tính của gỗ xoan đào cho phép nó được sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau, từ đồ nội thất đến xây dựng, chế tác nhà gỗ.

Nguồn gốc

Cây xoan đào có nguồn gốc từ các khu rừng nhiệt đới ở Đông Nam Á, bao gồm Việt Nam, Lào, Campuchia và một số nước lân cận. Tại Việt Nam, cây xoan đào mọc tự nhiên ở nhiều tỉnh thành, đặc biệt là các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên. Hiện nay, loại cây này cũng được trồng rộng rãi ở nhiều tỉnh thành trên cả nước như một loại cây lấy gỗ có giá trị kinh tế cao.

Đặc điểm

Gỗ xoan đào có những đặc điểm nổi bật sau:

  1. Màu sắc:
    • Gỗ xoan đào có màu vàng nâu đến nâu đỏ.
    • Phần gỗ dác có màu nhạt hơn, thường là màu vàng nhạt hoặc trắng ngà.
    • Phần gỗ lõi có màu đậm hơn, thường là màu nâu đỏ hoặc nâu vàng.
    • Màu sắc của gỗ có thể thay đổi theo thời gian, thường chuyển sang màu nâu đậm hơn khi tiếp xúc với ánh sáng và không khí.
  2. Vân gỗ:
    • Gỗ xoan đào có vân gỗ đẹp, thẳng và mịn.
    • Vân gỗ thường có dạng sọc dọc, đôi khi có các vân xoáy hoặc vân mắt chim nhỏ.
    • Vân gỗ rõ ràng, tạo nên sự tương phản đẹp mắt giữa các sợi gỗ.
  3. Độ cứng: Trung bình (3 trên thang Janka)
  4. Độ bền: Khá tốt (Nhóm III theo tiêu chuẩn Việt Nam)
  5. Trọng lượng:
    • Tỷ trọng: 0.55 - 0.75 g/cm³
    • Khối lượng riêng: 550 - 750 kg/m³
  6. Độ co rút:
    • Theo chiều xuyên tâm: 4.5%
    • Theo chiều tiếp tuyến: 7.8%
  7. Khả năng chống mối mọt: Trung bình đến khá
  8. Khả năng gia công: Dễ cưa, bào, đục, khoan, đánh bóng
  9. Mùi: Thơm nhẹ, đặc trưng
  10. Ứng dụng:
    • Đóng đồ nội thất: bàn ghế, tủ, giường, kệ sách...
    • Xây dựng: cửa ra vào, sàn nhà, cầu thang, ốp tường...
    • Gia công các sản phẩm mỹ nghệ: tượng, hộp, khung ảnh...
    • Sản xuất nhạc cụ: đàn guitar, đàn violin…
    • Dựng nhà gỗ cổ truyền

Gỗ xoan đào có nhiều đặc tính nổi bật, làm cho nó trở thành một lựa chọn phổ biến trong ngành công nghiệp gỗ. Màu sắc đẹp và vân gỗ hấp dẫn của nó tạo nên sự thu hút về mặt thẩm mỹ. Độ cứng trung bình và khả năng gia công tốt giúp gỗ xoan đào dễ dàng được sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng khả năng chống mối mọt của gỗ xoan đào chỉ ở mức trung bình, nên cần có biện pháp bảo quản phù hợp.

Gỗ xoan đào
Gỗ xoan đào

So sánh với các loại gỗ khác

Để hiểu rõ hơn về vị trí của gỗ xoan đào trong thị trường gỗ, hãy so sánh nó với một số loại gỗ phổ biến khác:

Loại gỗMàu sắcĐộ cứngĐộ bềnGiá thànhỨng dụng chính
Xoan đàoVàng nâu - nâu đỏTrung bìnhKhá tốt (Nhóm III)$$Nội thất, xây dựng
MunĐenRất cứngRất tốt (Nhóm I)$$$$Đồ mỹ nghệ cao cấp
LimNâu đỏCứngRất tốt (Nhóm I)$$$Xây dựng, nội thất ngoài trời
HươngNâu vàngCứngTốt (Nhóm II)$$$Nội thất cao cấp
ChàmXanh đenCứng vừaKhá tốt (Nhóm III)$$Nội thất, ván sàn
MítVàngMềmTrung bình (Nhóm IV)$Đồ mỹ nghệ, nội thất nhẹ

Gỗ xoan đào có vị trí trung gian trong thị trường gỗ. Nó không đắt như các loại gỗ quý như mun, lim, hương, nhưng cũng không rẻ như gỗ mít. Độ cứng và độ bền ở mức khá, phù hợp cho nhiều ứng dụng khác nhau. Đặc biệt, vẻ đẹp tự nhiên và khả năng gia công dễ dàng làm cho gỗ xoan đào trở thành lựa chọn phổ biến trong ngành nội thất.

So sánh với các loại gỗ khác

Ứng dụng của gỗ xoan đào

Gỗ xoan đào được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực nhờ đặc tính đa dụng của nó:

1. Đồ nội thất:

  • Bàn ghế: Bàn ăn, ghế salon, ghế đơn, bàn làm việc
  • Tủ quần áo: Tủ âm tường, tủ đứng
  • Giường ngủ: Giường đơn, giường đôi, giường tầng
  • Kệ sách: Kệ treo tường, kệ đứng
  • Tủ bếp: Tủ trên, tủ dưới, đảo bếp

Gỗ xoan đào phù hợp cho nội thất vì có vẻ đẹp tự nhiên, dễ gia công và độ bền tốt.

2. Xây dựng:

  • Cửa ra vào: Cửa chính, cửa phòng
  • Sàn nhà: Ván sàn, sàn ghép
  • Cầu thang: Bậc cầu thang, tay vịn
  • Ốp tường: Ốp chân tường, ốp trang trí
  • Trần nhà: Trần gỗ tự nhiên

Trong xây dựng, gỗ xoan đào được ưa chuộng vì khả năng chịu lực tốt và độ bền cao.

3. Các ứng dụng khác:

  • Đồ mỹ nghệ: Tượng gỗ, hộp đựng trang sức, khung ảnh
  • Đồ chơi trẻ em: Xe gỗ, búp bê gỗ, đồ chơi giáo dục
  • Nhạc cụ: Đàn guitar, đàn violin, trống gỗ
  • Dụng cụ nhà bếp: Thớt, đũa, bát đĩa gỗ
  • Đồ dùng văn phòng: Hộp bút, kệ tài liệu

Đặc biệt trong lĩnh vực nội thất, gỗ xoan đào được ưa chuộng vì:

  • Màu sắc ấm áp, phù hợp với nhiều phong cách thiết kế
  • Vân gỗ đẹp, tạo điểm nhấn cho không gian
  • Khả năng chống mối mọt tốt, giúp đồ nội thất bền lâu
  • Dễ gia công, cho phép tạo ra các thiết kế phức tạp
  • Giá cả hợp lý, phù hợp với nhiều đối tượng khách hàng

Trong xây dựng, gỗ xoan đào thường được sử dụng cho:

  • Cửa ra vào: Độ bền cao, chống chịu thời tiết tốt
  • Sàn nhà: Tạo cảm giác ấm áp, dễ vệ sinh
  • Cầu thang: An toàn, chống trơn trượt

Với đa dạng ứng dụng như vậy, gỗ xoan đào đang ngày càng trở nên phổ biến trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta.

Được ứng dụng nhiều trong thiết kế nội thất
Được ứng dụng nhiều trong thiết kế nội thất

Ứng dụng trong chế tác nhà gỗ cổ truyền

Gỗ xoan đào đóng vai trò quan trọng trong việc chế tác nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ, một biểu tượng kiến trúc độc đáo của vùng đồng bằng Bắc Bộ Việt Nam. Với đặc tính bền vững, dễ gia công và vẻ đẹp tự nhiên, gỗ xoan đào được sử dụng rộng rãi trong nhiều bộ phận của ngôi nhà gỗ truyền thống:

  1. Cột chính: Gỗ xoan đào được ưa chuộng cho việc làm cột chính nhờ độ cứng và khả năng chịu lực tốt. Các cột này thường được chạm khắc tinh xảo với các họa tiết truyền thống.
  2. Kèo và đòn tay: Khung kèo mái được làm từ gỗ xoan đào giúp đảm bảo độ bền và tính thẩm mỹ cao. Vân gỗ đẹp tự nhiên tạo nên điểm nhấn cho không gian bên trong.
  3. Cửa và cổng: Cửa chính, cửa sổ và cổng làm từ gỗ xoan đào không chỉ bền mà còn mang lại vẻ đẹp truyền thống đặc trưng.
  4. Vách ngăn và ván lót: Gỗ xoan đào được sử dụng để tạo ra các vách ngăn di động và ván lót tường, tạo nên không gian linh hoạt và ấm cúng.
  5. Bàn thờ và tủ thờ: Trong không gian tâm linh của nhà cổ truyền, gỗ xoan đào được ưa chuộng để chế tác bàn thờ và tủ thờ với các hoa văn tinh tế.

Nhà gỗ Hoàng Phúc là một thương hiệu uy tín trong lĩnh vực thiết kế và thi công nhà gỗ truyền thống tại Việt Nam. Với nhiều năm kinh nghiệm, chúng tôi đã khẳng định được vị thế của mình thông qua việc chuyên thiết kế và thi công trọn gói các công trình nhà gỗ 3 gian, nhà gỗ 5 gian, từ đường, nhà thờ họ và các công trình kiến trúc gỗ khác. Đặc biệt, Hoàng Phúc đã có nhiều dự án nhà gỗ xoan, chúng tôi đã tận dụng tối đa vẻ đẹp tự nhiên và độ bền của loại gỗ này.

Các công trình của Nhà gỗ Hoàng Phúc không chỉ thể hiện sự tinh xảo trong kỹ thuật chế tác truyền thống mà còn kết hợp hài hòa với các yếu tố hiện đại, đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng. Với đội ngũ thợ tay nghề cao và sự am hiểu sâu sắc về văn hóa kiến trúc cổ truyền, Hoàng Phúc đã tạo ra những công trình nhà gỗ không chỉ bền vững về kết cấu mà còn mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

Mời Quý vị và các bạn chiêm ngưỡng công trình nhà gỗ 3 gian, gỗ xoan đào của chúng tôi:

công trình nhà gỗ 3 gian, gỗ xoan đào
du-an-nha-go-3-gian-go-xoan-1
du-an-nha-go-3-gian-go-xoan-2
du-an-nha-go-3-gian-go-xoan-3
du-an-nha-go-3-gian-go-xoan-4

Lưu ý về bảo quản sản phẩm từ gỗ xoan đào

Để đảm bảo đồ gỗ xoan đào bền đẹp theo thời gian, cần chú ý đến việc xử lý và bảo dưỡng đúng cách:

1. Phòng ngừa cong vênh:

  • Tránh để gỗ tiếp xúc trực tiếp với nước: Lau khô ngay khi bị ướt
  • Đặt đồ gỗ ở nơi khô ráo, thoáng mát: Tránh nơi ẩm ướt hoặc có nhiệt độ thay đổi đột ngột
  • Sử dụng các sản phẩm chống ẩm: Dầu bảo dưỡng gỗ, sáp chống ẩm
  • Kiểm tra và điều chỉnh độ ẩm trong phòng: Sử dụng máy hút ẩm nếu cần thiết

2. Chống mối mọt:

  • Sử dụng các loại thuốc chống mối mọt chuyên dụng: Phun định kỳ 6 tháng/lần
  • Kiểm tra định kỳ để phát hiện sớm dấu hiệu mối mọt: Quan sát kỹ các góc, khe hở
  • Sử dụng các biện pháp tự nhiên: Đặt túi thơm từ các loại thảo mộc như bạch đàn, quế
  • Bảo quản trong môi trường khô ráo: Mối mọt thích môi trường ẩm ướt

3. Vệ sinh và đánh bóng:

  • Lau chùi thường xuyên bằng khăn mềm: Tránh sử dụng vật liệu gây xước
  • Sử dụng sáp đánh bóng gỗ định kỳ: 3-6 tháng/lần tùy vào tần suất sử dụng
  • Tránh sử dụng các chất tẩy rửa mạnh: Có thể làm hỏng lớp bảo vệ của gỗ
  • Xử lý vết bẩn ngay khi phát hiện: Tránh để lâu gây ố màu gỗ

4. Bảo vệ khỏi ánh nắng trực tiếp:

  • Sử dụng rèm cửa hoặc màn che: Giảm tác động của tia UV
  • Xoay trở đồ gỗ định kỳ: Đảm bảo màu sắc đồng đều
  • Sử dụng sơn hoặc vecni có khả năng chống UV: Tăng khả năng bảo vệ

5. Sửa chữa kịp thời:

  • Xử lý các vết nứt nhỏ: Sử dụng sáp gỗ hoặc keo dán gỗ
  • Thay thế các phần bị hỏng: Tránh để lan rộng
  • Tái đánh bóng khi lớp bảo vệ bị mòn: Giúp gỗ luôn mới và bóng đẹp

Lưu ý quan trọng:

  • Đối với đồ gỗ xoan đào ngoài trời, cần có biện pháp bảo vệ đặc biệt chống lại thời tiết
  • Nên có kế hoạch bảo dưỡng định kỳ, tùy thuộc vào mức độ sử dụng và môi trường
  • Khi không chắc chắn về cách xử lý, nên tham khảo ý kiến chuyên gia hoặc thợ mộc có kinh nghiệm

Bằng cách chăm sóc và bảo dưỡng đúng cách, đồ gỗ xoan đào có thể duy trì vẻ đẹp và độ bền trong nhiều năm, thậm chí hàng thập kỷ.

Gỗ xoan đào giá bao nhiêu một m³?

Giá gỗ xoan đào thường dao động từ 6 triệu đến 10 triệu đồng/m³, tùy thuộc vào nhiều yếu tố:

1. Chất lượng gỗ:

  • Gỗ chất lượng cao, ít khuyết tật sẽ có giá cao hơn
  • Gỗ có vân đẹp, màu sắc đồng đều được định giá cao hơn

2. Nguồn gốc:

  • Gỗ từ rừng trồng thường có giá thấp hơn gỗ từ rừng tự nhiên
  • Gỗ có chứng nhận FSC có thể đắt hơn 10-20%

3. Kích thước và hình dạng:

  • Gỗ có kích thước lớn, thẳng đẹp sẽ có giá cao hơn
  • Gỗ đã qua sơ chế (cưa, bào) có giá cao hơn gỗ thô

4. Thời điểm mua:

  • Giá có thể thay đổi theo mùa và nhu cầu thị trường
  • Thường cao hơn vào mùa xây dựng (sau Tết)

5. Khu vực địa lý:

  • Giá có thể khác nhau giữa các vùng miền
  • Thường cao hơn ở thành phố lớn

So với các loại gỗ quý khác, gỗ xoan đào có giá cả phải chăng hơn:

  • Rẻ hơn gỗ lim (15-20 triệu/m³)
  • Rẻ hơn nhiều so với gỗ mun (30-50 triệu/m³)
  • Tương đương hoặc rẻ hơn một chút so với gỗ sồi (8-12 triệu/m³)
  • Đắt hơn gỗ thông (4-6 triệu/m³)

Khi mua gỗ xoan đào, người tiêu dùng nên:

  • So sánh giá từ nhiều nguồn khác nhau
  • Kiểm tra chất lượng gỗ trực tiếp nếu có thể
  • Yêu cầu giấy chứng nhận nguồn gốc
  • Thương lượng giá, đặc biệt khi mua số lượng lớn

Lưu ý rằng giá cả có thể thay đổi theo thời gian và khu vực. Nên cập nhật thông tin giá cả mới nhất từ các nhà cung cấp uy tín trước khi quyết định mua.

Giá gỗ xoan đào dao động từ 6 triệu đến 10 triệu đồng/m³
Giá gỗ xoan đào dao động từ 6 triệu đến 10 triệu đồng/m³

Mua gỗ xoan đào ở đâu?

Có nhiều nơi bạn có thể mua gỗ xoan đào:

1. Các cửa hàng vật liệu xây dựng lớn:

  • Ưu điểm: Đa dạng sản phẩm, có bảo hành
  • Nhược điểm: Giá có thể cao hơn

2. Xưởng gỗ, cơ sở sản xuất đồ gỗ:

  • Ưu điểm: Giá cả cạnh tranh, có thể đặt hàng theo yêu cầu
  • Nhược điểm: Cần tìm hiểu kỹ về uy tín

3. Chợ gỗ (ở một số tỉnh thành):

  • Ưu điểm: Đa dạng lựa chọn, có thể thương lượng giá
  • Nhược điểm: Cần có kiến thức để chọn gỗ chất lượng

4. Đại lý gỗ chuyên nghiệp:

  • Ưu điểm: Chuyên môn cao, có chứng nhận nguồn gốc
  • Nhược điểm: Giá có thể cao hơn

Khi mua gỗ xoan đào, bạn nên:

  • Kiểm tra kỹ nguồn gốc và chất lượng gỗ
  • So sánh giá từ nhiều nơi
  • Yêu cầu giấy bảo hành và chứng nhận nguồn gốc
  • Nếu có thể, hãy mang theo người có kinh nghiệm

Lưu ý: Nên chọn những nơi bán uy tín để đảm bảo chất lượng gỗ và tránh mua phải gỗ không rõ nguồn gốc.

Chính sách đảm bảo khai thác nguồn gỗ xoan đào bền vững

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và suy giảm tài nguyên rừng, việc sử dụng nguồn gỗ bền vững trở nên vô cùng quan trọng. Đối với gỗ xoan đào, có nhiều nỗ lực nhằm đảm bảo tính bền vững:

1. Chứng nhận FSC (Forest Stewardship Council):

  • Đảm bảo gỗ được khai thác hợp pháp và bền vững.
  • Gỗ có chứng nhận FSC được quản lý từ khi trồng đến khi khai thác.
  • Chứng nhận này giúp người tiêu dùng nhận biết được nguồn gốc gỗ.

2. Trồng rừng:

  • Nhiều dự án trồng rừng xoan đào đang được triển khai trên cả nước.
  • Các tỉnh như Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định đang đẩy mạnh trồng xoan đào.
  • Việc trồng rừng giúp đảm bảo nguồn cung gỗ lâu dài và bền vững.

3. Quản lý rừng bền vững:

  • Áp dụng các phương pháp quản lý rừng tiên tiến.
  • Khai thác có chọn lọc, đảm bảo tái sinh tự nhiên.
  • Bảo vệ đa dạng sinh học trong các khu vực trồng xoan đào.

4. Chính sách hỗ trợ:

  • Nhà nước có chính sách hỗ trợ người dân trồng xoan đào.
  • Cung cấp giống cây chất lượng cao, hỗ trợ kỹ thuật trồng và chăm sóc.
  • Tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiêu thụ gỗ xoan đào bền vững.

5. Truy xuất nguồn gốc:

  • Áp dụng công nghệ để theo dõi quá trình từ trồng đến khai thác và chế biến.
  • Giúp người tiêu dùng có thể kiểm tra nguồn gốc gỗ.
  • Ngăn chặn việc khai thác và buôn bán gỗ bất hợp pháp.

Khi mua gỗ xoan đào, người tiêu dùng nên:

  • Tìm hiểu kỹ về nguồn gốc gỗ.
  • Ưu tiên chọn gỗ có chứng nhận FSC hoặc các chứng nhận bền vững khác.
  • Chọn những nhà cung cấp uy tín, có cam kết về nguồn gốc gỗ.
  • Sẵn sàng trả giá cao hơn một chút để đảm bảo sử dụng gỗ bền vững.

Việc sử dụng gỗ xoan đào bền vững không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn đảm bảo chất lượng sản phẩm và sự phát triển lâu dài của ngành công nghiệp gỗ. Bằng cách chọn gỗ từ nguồn bền vững, chúng ta góp phần vào việc bảo tồn rừng tự nhiên, duy trì đa dạng sinh học và hỗ trợ cộng đồng địa phương phát triển kinh tế một cách bền vững.

Kết luận

Gỗ xoan đào là một loại gỗ đa năng và có giá trị cao trong ngành công nghiệp gỗ Việt Nam. Với những đặc tính nổi bật, nó đang ngày càng được ưa chuộng trong lĩnh vực nội thất và xây dựng.

Gỗ xoan đào không chỉ là một loại vật liệu xây dựng và nội thất tuyệt vời, mà còn là một phần của văn hóa và lịch sử Việt Nam. Việc sử dụng gỗ xoan đào một cách bền vững không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần bảo tồn tài nguyên thiên nhiên quý giá của đất nước.

>>> Xem thêm:

Gỗ nam phi làm nhà gỗ cổ truyền có tốt không?

Làm nhà gỗ cổ truyền bằng gỗ mít có tốt không?

Gỗ gụ là gỗ gì? Đặc điểm và ứng dụng trong thiết kế nội thất

Vũ Ngọc Biên
Tác giả Vũ Ngọc Biên Co-Founder & CEO Nhà gỗ Hoàng Phúc
Nghệ nhân, KTS Vũ Ngọc Biên là người chịu trách nhiệm chính cho những dự án tư vấn, thiết kế và thi công nhà gỗ cổ truyền của Nhà gỗ Hoàng Phúc
Bài viết trước Xẻ gỗ là gì? Quy trình xẻ gỗ làm nhà gỗ cổ truyền đúng kỹ thuật

Xẻ gỗ là gì? Quy trình xẻ gỗ làm nhà gỗ cổ truyền đúng kỹ thuật

Bài viết tiếp theo

Thủy Đình - Kiến trúc độc đáo trên mặt nước

Thủy Đình - Kiến trúc độc đáo trên mặt nước
Viết bình luận
Thêm bình luận

Bài viết liên quan

Thông báo

Zalo
Hotline