Thiết kế, thi công nhà gỗ cổ truyền Việt Nam

Xóm 1 Hải Long, Hải Hậu, Nam Định

Kiến trúc nhà tứ hợp viện hiện đại ở Việt Nam

Vũ Ngọc Biên Tác giả Vũ Ngọc Biên 17/07/2024 19 phút đọc

Nhà tứ hợp viện là một kiểu kiến trúc truyền thống độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa và lối sống của người Việt. Kiểu kiến trúc này không chỉ là nơi ở, mà còn là biểu tượng của sự cân bằng và hài hòa trong cuộc sống. Bài viết ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu nhà tứ hợp viện là gì? Những điều cần lưu ý khi xây dựng nhà tứ hợp viện. 

Nhà tứ hợp viện là gì?

Khi so sánh với các phong cách kiến trúc khác, nhà tứ hợp viện có nhiều điểm tương đồng với nhà tam hợp viện. Cả hai đều chú trọng đến việc tạo ra không gian sống gần gũi với thiên nhiên. Tuy nhiên, nhà tứ hợp viện có cấu trúc phức tạp hơn với bốn khối nhà thay vì ba.

Thú vị hơn, nhà tứ hợp viện của Việt Nam có nhiều nét tương đồng với kiến trúc Siheyuan (四合院) của Trung Quốc. Cả hai đều là biểu tượng của kiến trúc truyền thống, phản ánh triết lý sống và văn hóa của mỗi dân tộc.

Để hiểu rõ về nguồn gốc của kiểu kiến trúc độc đáo này, chúng ta cần nhìn lại lịch sử hàng nghìn năm của dân tộc.

  • Thời Lý-Trần (thế kỷ 11-14): Xuất hiện các công trình có bố cục khép kín quanh sân trong.
  • Thời Lê (thế kỷ 15-18): Phản ánh sự phân chia giai cấp xã hội rõ rệt
  • Thời Nguyễn (1802-1945): Trở thành biểu tượng của tầng lớp quý tộc và thương gia giàu có

Bạn có thể tưởng tượng được không, cách đây hơn 200 năm, những ngôi nhà tứ hợp viện đã là biểu tượng của sự giàu có và quyền lực?

Nhà tứ hợp viện tại Việt Nam
Nhà tứ hợp viện tại Việt Nam

Nhà tứ hợp viện xuất hiện ở những đâu?

Nhà tứ hợp viện không phát triển đồng đều trên khắp lãnh thổ Việt Nam. Kiểu kiến trúc này chủ yếu phát triển ở khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, đặc biệt là ở các tỉnh như:

  • Hà Nội: Trung tâm văn hóa và chính trị, nơi có nhiều nhà tứ hợp viện cổ nhất.
  • Bắc Ninh: Nổi tiếng với làng cổ Đình Bảng và những ngôi nhà tứ hợp viện độc đáo.
  • Hà Nam: Quê hương của nhiều danh nhân, nơi lưu giữ nhiều nhà tứ hợp viện truyền thống.
  • Huế: Kinh đô cuối cùng của các vua Nguyễn, nơi nhà tứ hợp viện được cải biến thành "nhà rường".

Điều này có thể được giải thích bởi điều kiện địa lý, khí hậu và văn hóa đặc trưng của vùng đồng bằng Bắc Bộ.

Mẫu nhà tứ hợp viện tại Thanh Hoá
Mẫu nhà tứ hợp viện tại tỉnh Thanh Hoá

Ý nghĩa văn hóa và xã hội

Nhà tứ hợp viện không chỉ đơn thuần là một kiểu kiến trúc, mà còn mang nhiều ý nghĩa văn hóa và xã hội sâu sắc:

  • Biểu tượng của gia đình truyền thống
  • Phản ánh triết lý âm dương, ngũ hành
  • Hiện thân của địa vị xã hội
  • Bảo tồn giá trị truyền thống

Bạn có nhận ra rằng, mỗi chi tiết trong ngôi nhà tứ hợp viện đều mang một ý nghĩa riêng không?

Sự biến đổi trong thời kỳ hiện đại

Từ giữa thế kỷ 20, nhà tứ hợp viện bắt đầu đối mặt với nhiều thách thức:

  • Đô thị hóa nhanh chóng
  • Thay đổi lối sống
  • Ảnh hưởng kiến trúc phương Tây

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, chúng ta đang chứng kiến một sự hồi sinh của kiến trúc nhà tứ hợp viện. Nhiều kiến trúc sư và chủ nhà đang tìm cách kết hợp những giá trị truyền thống với nhu cầu sống hiện đại.

>>> Đọc ngay: Kiến trúc nhà tam hợp viện hiện đại ngày nay ra sao?

Đặc điểm kiến trúc của nhà tứ hợp viện

1. Bố cục

Bố cục của nhà tứ hợp viện được chia thành bốn khu vực chính, bao quanh một sân trong trung tâm. Sân chính là nơi giao thoa giữa con người và thiên nhiên, tạo nên không gian sinh hoạt chung cho cả gia đình. Các khu vực chức năng bao gồm:

  • Khu vực sinh hoạt chung: Thường là nhà chính, nơi thờ cúng tổ tiên và tiếp khách.
  • Khu vực sinh hoạt riêng: Bao gồm các phòng ngủ và nơi nghỉ ngơi của các thành viên trong gia đình.
  • Khu vực phụ trợ: Nhà bếp, kho chứa đồ, và các công trình phụ khác.

Sự kết nối giữa các khu vực tạo nên tính linh hoạt trong bố cục, cho phép các thành viên trong gia đình dễ dàng di chuyển và tương tác với nhau. Lối đi lại trong nhà tứ hợp viện thường có một trục chính từ cổng vào đến nhà chính, tạo nên sự trang nghiêm và trật tự.

2. Yếu tố phong thủy

  • Vị trí xây dựng và hướng nhà: Vị trí và hướng nhà thường được chọn dựa trên địa thế và các yếu tố tự nhiên để mang lại may mắn và thịnh vượng cho gia chủ.
  • Vật liệu xây dựng theo phong thủy: Ví dụ, ngói 五行 (ngũ hành) thường được sử dụng để tạo sự cân bằng âm dương trong ngôi nhà.
  • Tạo dòng chảy năng lượng tích cực: Điều này được thực hiện thông qua việc bố trí nội thất hợp lý và tạo ra các không gian mở.

Bạn có tin rằng những yếu tố phong thủy này có thể ảnh hưởng đến cuộc sống của người trong nhà không?

Yếu tố phong thuỷ rất quan trọng khi xây dựng tứ hợp viện

Ưu điểm của nhà tứ hợp viện

  • Không gian sống thoải mái, gần gũi thiên nhiên: Sân trong trung tâm giúp đưa ánh sáng và không khí tự nhiên vào mọi ngóc ngách của ngôi nhà.
  • Phù hợp với khí hậu nóng ẩm: Mái hiên rộng và sân trong giúp tạo ra sự lưu thông không khí tự nhiên, giảm nhiệt độ trong nhà.
  • Tạo môi trường sống an toàn, lành mạnh: Cấu trúc này cũng giúp giảm tiếng ồn và ô nhiễm từ bên ngoài.
  • Phát huy giá trị gia đình truyền thống: Không gian chung rộng rãi khuyến khích sự tương tác giữa các thành viên, củng cố mối quan hệ gia đình.

Bạn có nghĩ rằng những ưu điểm này vẫn còn giá trị trong cuộc sống hiện đại không?

Luôn được hoà mình với thiên nhiên
Luôn được hoà mình với thiên nhiên

Những điều cần lưu ý khi xây dựng nhà tứ hợp viện

  • Diện tích đất: Yêu cầu tối thiểu: 300-500m2. Lý tưởng: trên 500m2
  • Kinh phí xây dựng: Dao động từ 3-10 tỷ đồng (tùy thuộc vào quy mô và chất liệu).
  • Tìm kiếm kiến trúc sư dày dặn kinh nghiệm: (Kiến trúc sư có kinh nghiệm) - đảm bảo - (Chất lượng công trình)
  • Quy định về xây dựng: Tuân thủ quy hoạch đô thị. Đặc biệt lưu ý đối với những khu vực đông dân.
Chi phí xây dựng thường khá lớn
Chi phí xây dựng thường khá lớn

Nhà tứ hợp viện ngày nay

1. Nhà tứ hợp viện có phù hợp với thời đại ngày nay không?

Một số yếu tố có thể điều chỉnh bao gồm:

  • Tích hợp công nghệ thông minh
  • Sử dụng vật liệu xây dựng hiện đại, bền vững
  • Tối ưu hóa không gian để phù hợp với diện tích đất nhỏ hơn

2. Có thể ứng dụng những yếu tố nào của kiến trúc hiện đại vào nhà tứ hợp viện?

  • Vật liệu xây dựng mới: kính cường lực, thép không gỉ
  • Hệ thống điện thông minh: điều khiển ánh sáng, nhiệt độ tự động
  • Tích hợp các giải pháp tiết kiệm năng lượng: pin mặt trời, hệ thống thu gom nước mưa
Tứ hợp viện ngày nay được cải tiến với nhiều vật dụng trang khí, đồ gia dụng hiện đại
Tứ hợp viện ngày nay được cải tiến với nhiều vật dụng trang khí, đồ gia dụng hiện đại

Những câu hỏi thường gặp khi xây dựng nhà tứ hợp viện

1. Vật liệu nào thường được sử dụng để xây dựng nhà tứ hợp viện?

  • Truyền thống: Gỗ, gạch nung, ngói đất nung
  • Hiện đại: Bê tông cốt thép, kính, thép không gỉ

2. Những lưu ý về phong thủy khi thiết kế nhà tứ hợp viện là gì?

  • Chọn hướng nhà phù hợp với tuổi và mệnh của gia chủ
  • Bố trí các phòng theo nguyên tắc ngũ hành
  • Tạo sự cân bằng giữa âm và dương trong không gian sống

3. Chi phí xây dựng nhà tứ hợp viện thường dao động trong khoảng nào?

Chi phí xây dựng một ngôi nhà tứ hợp viện có thể dao động rất lớn, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như diện tích, vật liệu sử dụng, và mức độ chi tiết trong thiết kế. Thông thường, với một ngôi nhà tứ hợp viện có diện tích khoảng 300 - 500m2, chi phí xây dựng có thể từ 3 tỷ đồng cho đến trên 10 tỷ đồng.

Bạn có nghĩ rằng đầu tư vào một ngôi nhà tứ hợp viện là xứng đáng không? Hãy cùng xem xét một số yếu tố ảnh hưởng đến chi phí:

  • Vật liệu xây dựng: Sử dụng vật liệu truyền thống như gỗ quý có thể làm tăng đáng kể chi phí.
  • Quy mô công trình: Diện tích càng lớn, chi phí càng cao.
  • Độ phức tạp trong thiết kế: Các chi tiết trang trí, chạm khắc tinh xảo sẽ làm tăng chi phí.
  • Địa điểm xây dựng: Xây dựng ở thành phố lớn thường tốn kém hơn ở vùng nông thôn.

Vì vậy, việc lập kế hoạch tài chính kỹ lưỡng là rất quan trọng trước khi bắt đầu dự án xây dựng nhà tứ hợp viện.

nha-tu-hop-vien-5

Nhà tứ hợp viện không chỉ là một kiểu kiến trúc, mà còn là một di sản văn hóa quý giá của người Việt. Từ cách bố trí không gian đến việc lựa chọn vật liệu, mọi chi tiết trong ngôi nhà đều mang ý nghĩa sâu sắc, phản ánh triết lý sống hài hòa với thiên nhiên và tôn trọng giá trị gia đình của cha ông ta.

Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện đại, kiểu nhà này đang đối mặt với nhiều thách thức. Diện tích đất hạn chế, chi phí xây dựng cao, và nhu cầu sống thay đổi đang đặt ra câu hỏi về tính phù hợp của nhà tứ hợp viện trong đời sống hiện đại.

Nhà Gỗ Hoàng Phúc tự hào là một trong những đơn vị chuyên nhận thiết kế và thi công các mẫu nhà gỗ cổ truyền trên toàn quốc. Chúng tôi đã tư vấn, thiết kế và thi công trọn gói rất nhiều công trình nhà gỗ 3 gian, 5 gian, từ đường, công trình tâm linh,… với mẫu mã và thiết kế đa dạng. Đặc biệt, nhà gỗ Hoàng Phúc luôn bắt kịp xu hướng nhưng vẫn giữ được nét văn hoá truyền thống thời xa xưa. 

Quý khách có nhu cầu xây dựng nhà gỗ cổ truyền hay nhà thờ họ hãy liên hệ ngay cho chúng tôi theo số HOTLINE 0963.118.111 - 0918.65.1989. Hy vọng bài viết vừa rồi đã cung cấp những thông tin hữu ích cho bạn đọc.

>>> Xem thêm:

Mẫu nhà gỗ kẻ truyền Bắc Bộ được yêu thích nhất hiện nay

Nhà gỗ Bungalow là gì? Ưu điểm của phong cách nhà gỗ Bungalow

Nhà gỗ Rustic là gì? 5 đặc điểm khiến nhà gỗ Rustic được yêu thích

Vũ Ngọc Biên
Tác giả Vũ Ngọc Biên Co-Founder & CEO Nhà gỗ Hoàng Phúc
Nghệ nhân, KTS Vũ Ngọc Biên là người chịu trách nhiệm chính cho những dự án tư vấn, thiết kế và thi công nhà gỗ cổ truyền của Nhà gỗ Hoàng Phúc
Bài viết trước Kiến trúc nhà tam hợp viện hiện đại ngày nay ra sao?

Kiến trúc nhà tam hợp viện hiện đại ngày nay ra sao?

Bài viết tiếp theo

So sánh gỗ gõ đỏ và gỗ hương: Ưu nhược điểm và ứng dụng

So sánh gỗ gõ đỏ và gỗ hương: Ưu nhược điểm và ứng dụng
Viết bình luận
Thêm bình luận

Bài viết liên quan

Thông báo

Zalo
Hotline