Nghệ thuật chạm khắc trong kiến trúc nhà gỗ cổ truyền

Nghệ thuật chạm khắc gỗ là loại hình dân gian xuất hiện đầu tiên ở Bắc Bộ, góp phần tạo nên sự độc đáo cho các công trình như nhà gỗ 3 gian, 5 gian, chùa, miếu, đình phủ. Hãy cùng Nhà Gỗ Hoàng Phúc đi tìm hiểu về ý nghĩa của nghệ thuật chạm khắc trong nhà gỗ cổ truyền thông qua bài viết dưới đây.

Nghệ thuật chạm khắc là gì?

Nghệ thuật chạm khắc thủ công được bắt nguồn từ thuật ngữ “Điêu Khắc”, đây là hoạt động mà các nghệ nhân sử dụng các dụng cụ chuyên dụng tác động vào những chất liệu như gỗ, đá, ngà voi, xương để tạo thành các đường nét hoa văn, chữ viết đem đến những tác phẩm nghệ thuật độc đáo.

Thao tác này đòi hỏi người nghệ nhân phải dùng đôi bàn tay khéo léo, tỉ mỉ để khắc và mài những chi tiết nhỏ cho đến lớn, tạo những hình nét hoa văn mềm mại và sống động nhất.

Các cấu kiện được chạm khắc trong nhà gỗ cổ truyền

Trong tổng thể kiến trúc nhà gỗ cổ truyền, hệ khung của cấu kiện sẽ bao gồm ván lá đề, thượng lương, xà lách, ván long, xà hạ, nghé bảy, xà thượng, câu đầu… đều được chạm khắc các đường nét hoa văn tinh xảo hay các câu đối chữ đẹp mắt và nhiều ý nghĩa tâm linh. Cụ thể như sau:

• Đầu dư sẽ được chạm khắc hình đầu rồng.
• Đấu được chạm khắc hình sen hoá
• Xà bẩy và hệ vì kèo sẽ được chạm khắc các hình hoa lá.
• Đầu bảy, kẻ biên được chạm khắc chữ “Thọ”
• Các cấu kiện như ván nong, cánh cửa sẽ được chạm khắc tranh phong cảnh.

Nghệ thuật chạm khắc trong nhà gỗ cổ truyền

Hiện nay nghệ thuật chạm khắc trong nhà gỗ cổ truyền vẫn được áp dụng phù hợp với từng văn hoá của vùng miền. Nhưng nó được chia làm hai loại chính đó là phù điêu và chạm khắc.

1. Phù điêu

Phù điêu là nghệ thuật điêu khắc được thực hiện trên những bề mặt bằng phẳng, có sự gắn kết khăng khít với nhau. Bề mặt chính là nền móng cơ bản và là phông nền của hình khối tạo lên nó. Như vậy, người nghệ nhân có thể kiến tạo xa, gần bằng các lớp không gian và tạo nên ảo giác về chiều sâu cho không gian của công trình.

Phù điêu cho phép triển khai nhiều tầng lớp, bố cục khác nhau sao cho đảm bảo thể hiện được chiều sâu của một công trình kiến trúc. Phù điêu được chia thành hai loại chính, phù điêu nổi và phù điêu khoét lõm. Tuỳ vào từng công trình mà các nghệ nhân sẽ lựa chọn cho mình loại hình phù hợp.

2. Chạm khắc

Chạm khắc là hình thức mà các nghệ nhân sẽ tác động vào các hình khối phẳng tinh tế, gọn nghẽ nhất nhằm chạm khắc các đường nét hoa văn, phối cảnh nghệ thuật. Dưới đây là một số loại hình chạm khắc phổ biến.

• Chạm khắc hoa văn: Được thực hiện bởi đôi bàn tay khéo léo, tính sáng tạo không giới hạn của các nghệ nhân. Cho ra đời những mẫu hoa văn riêng biệt, độc đáo và giữ được nét truyền thống của người Việt.
• Chạm khắc rồng: Thể hiện cho vương quyền, sức mạnh to lớn, được dùng để trang trí từ đường, nhà gỗ, bàn thờ gia tiên. Hình ảnh đầu rộng được thiết kế uyển chuyển và tái hiện rõ nét các hình ảnh trán cao, mắt to, râu dài, trên đầu có cặp sừng sắc nhọn.
• Chạm khắc kỳ lân: Thể hiện sự nhân từ, thông thái, đem đến nhiều tài lọc và may mắn cho gia chủ. Kỳ lân miệng ngậm ngọc, mắt tròn mình dạng hươu.
• Chạm khắc chim Phượng: Đây là hình ảnh của sự phúc lộc, hiền đức, đại diện cho ngọn lửa vĩnh cửu và quyền lực.
• Chạm khắc rùa: Rùa đem đến sức sống dẻo dai và bền bỉ, nó đại diện cho hình tượng đầu đội trời chân đạp đất.
• Chạm khắc phong cảnh: Nghệ thuật chạm khắc nhà gỗ cổ truyền là hình ảnh bức tranh thiên nhiên Xuân - Hạ - Thu - Đông, đem đến một sức sống mới mẻ và nhiệt huyết.

Có thể thấy rằng, nghệ thuật chạm khắc trong nhà gỗ cổ truyền cực kỳ đặc sắc và đa dạng. Nó kết hợp nhuần nhuyễn với nghệ thuật tả thực cùng với sự hài hoà của người thợ, tạo nên một nền nghệ thuật văn hoá dân gian độc đáo trong kho báu tinh hoa nghệ thuật thế giới.

Địa chỉ chạm khắc nhà gỗ cổ truyền uy tín, độc đáo và đẹp nhất hiện nay

Nhà Gỗ Hoàng Phúc là địa chỉ hàng đầu chuyên nhận chạm khắc nhà gỗ cổ truyền, đảm bảo uy tín và độc đáo. Chúng tôi hội tụ hơn 100 nghệ nhân làng nghề, chuyên điêu khắc, chạm trổ các mẫu hoa lá, phong cảnh, tứ linh và câu đối không những đẹp, chuẩn chỉ mà còn uốn lượn cực kỳ mềm mại.

Chúng tôi có xưởng làm gỗ toạ lạc tại Hải Long, Hải Hậu, Nam Định rất vui khi được đón tiếp quý khách đến tham quan và nghe tư vấn trực tiếp về các mẫu nhà gỗ 3 gian, 5 gian hay các nhà thờ họ, đình chùa. Liên hệ ngay HOTLINE 0963.118.111 - 0918.65.1989 để được tư vấn và dự toán chi phí tốt nhất.